Ze względu na specyfikę turystyki medycznej oraz potencjał Polski trudno jest mówić o rozwoju branży w perspektywie całego kraju. Różnorodność oferty medycznej oraz odmienna charakterystyka zagranicznych rynków docelowych sprawia, że zasadniej jest spojrzeć na sytuację w poszczególnych regionach kraju i dopiero na ich podstawie tworzyć obraz całości.
Tym razem przyjrzymy się sytuacji w woj. lubelskim gdzie jako przedstawiciel Instytutu Badań i Rozwoju Turystyki Medycznej zostałem zaproszony do udziału w II Forum Turystyki Medycznej i Prozdrowotnej.
O Forum Turystyki Medycznej
Forum odbyło się w dniach 18-19 października w Krasnobrodzie oraz Zamościu. Organizatorem wydarzenie był Lubelski Klub Biznesu przy współudziale lokalnych parterów z samorządu oraz przedstawicieli branży medycznej i turystycznej. Szczegółowa relacja oraz zdjęcia z wydarzenia dostępna jest na stronie organizatora tutaj.
Podczas dwóch dni Forum była okazja do poznania turystycznego potencjału regionu w zakresie oferty prozdrowotnej. Ciekawym przykładem mało znanego miejsca o dużych walorach prozdrowotnych i jednocześnie atrakcyjnego turystycznie okazał się rezerwat biosfery Roztocze położony pomiędzy Kraśnikiem a Lwowem. W zakresie nowych miejsc na mapie turystyki medyczne pojawił się Zamość z wielospecjalistycznym Szpitalem Wojewódzkim im. Jana Pawła II. Usługi szpitala cieszą się dużym zainteresowaniem wśród pacjentów z Ukrainy ze względu na oferowane zabiegi i położenie blisko granicy. Podczas drugiego dnia Forum Prezydent Zamościa wychodząc naprzeciw rosnącym potrzebom infrastrukturalnym mówił o planach dobudowania do szpitala bazy noclegowej mającej pomóc w organizacji pobytu w szpitalu większej ilości pacjentów spoza regionu.
Podczas Forum, ze strony organizatorów wydarzenia padła deklaracja powołania nowej regionalnej organizacji, która miałby skupiać różne podmioty zainteresowane współpracą w zakresie rynku turystyki prozdrowotnej. Być może podczas kolejnej edycji Forum w 2018r. organizacja będzie już w pełni funkcjonującym bytem.
Lubelskie Konsorcjum Turystyki Medycznej
Warto zauważyć, że to już druga inicjatywa organizacyjna w regionie zajmująca się tematem turystyki medycznej. Jako pierwszy powstał powołany z inicjatywy Urzędu Miejskiego w Lublinie Klaster Lubelska Medycyna. Z Klastra w 2017 r. wyłoniło się Konsorcjum Turystyki Medycznej, które skupia prywatne placówki medyczne zainteresowane ścisłą współpracą na rynkach zagranicznych (pisaliśmy o tym tutaj). W niedługim czasie powinna pojawić się strona internetowa prezentująca ofertę zrzeszonych podmiotów oraz mają być rozpoczęte działania marketingowe. Zastanawia na jakich rynkach te działania będą prowadzone, ponieważ chociaż naturalnym wydaje się kierunek wschodni to z kolei oferta stomatologiczna, która przeważa w Konsorcjum nie wydaje się budzić większego zainteresowania wśród obywateli Ukrainy. Wręcz przeciwnie, pojawiają się sygnały, że to Polacy wyjeżdżają do Lwowa na leczenie zębów gdyż tam jest jeszcze taniej niż w Polsce, a jakość podobna.
Uzdrowiska lubelskie
Podczas II Forum dużo miejsca poświęcono z sytuacji lokalnych uzdrowisk, ich planom oraz wyzwaniom z jakimi się borykają na co dzień. Słuchając wypowiedzi mówców oraz gości można było odnieść wrażenie, że źródłem wielu problemów jest istniejący system finansowania uzdrowiska przez NFZ . Coraz mniej opłacalne warunki finansowania w ramach kontraktów oferowanych przez NFZ powodują problemy budżety placówek, które uniemożliwiają z kolei dalszy rozwój uzdrowisk. Dlatego nie dziwi, że coraz bardziej interesują się one rozwojem własnej oferty komercyjnej na rynku krajowym oraz zagranicznym.
W woj. lubelskim wydaje się, że jest duże pole do działania w tym obszarze. Według raportu GUS „Turystyka 2016” w 2016 r. tylko 95 turystów zagranicznych korzystało z zakładów uzdrowiskowych w woj. lubelskim. Nawet jeżeli metodologia badań nie ujęła wszystkich turystów, których faktyczna liczba była większa to i tak jest to wynik zastanawiająco nisko.
Z jednej strony woj. lubelskie nie ma takiego położenia jak woj. zachodniopomorskie, które korzysta na sąsiedztwie z Niemcami, skąd w 2016 r. przyjechało 33 tys turystów zagranicznych do uzdrowisk w Kołobrzegu, Świnoujściu, itp.( źródło GUS). Ale jak w takim razie wyjaśnić liczbę 6300 turystów zagranicznych, którzy odwiedzili w tym samym okresie uzdrowiska w woj. podkarpackim posiadającym zbliżone warunki geoekonomiczne.
Najprawdopodobniej jednym z wyjaśnień tej liczby jest specyfika wybranego przez uzdrowiska lubelskie rynku docelowego. Sporą udział w liczbie 95 turystów stanowili turyści z krajów arabskich, którzy odwiedzili uzdrowisko w Nałęczowie w efekcie umów podpisanych z ministerstwem w Kuwejcie. Turyści ci z reguły przyjeżdżają z dużą ilością osób towarzyszących na długie pobyty co zapewnia odpowiednie przychody, które w końcowym rozliczeniu są najważniejsze. Aktualnym pytaniem jest, jak ostatnie zawirowania polityczne, które dotykają kraje Bliskiego Wschodu i skutkują np. zmianami zasad refinansowania wyjazdów leczniczych wpłyną na przyjazdy klientów arabskich do Uzdrowiska w Nałęczowie w 2017 r.
Ciekawym byłoby dowiedzieć się także dlaczego turyści z Ukrainy nie są zainteresowani lubelską ofertą uzdrowiskową. Może jej nie znają albo nie jest ona dla nich atrakcyjna? Tematy wydaje się o tyle ważny, że według autora artykułu, który ukazał się w ostatnio w Gazecie Wyborczej to Polscy pacjenci coraz chętniej korzystają z oferty uzdrowisk ukraińskich. Jako powód wyjazdów z Polski tradycyjnie wskazywany jest zbyt długi czas oczekiwania na skierowanie, niższe ceny za granicą oraz co nowe w tym przypadku – element sentymentalny (źródło wyborcza.pl)
Wydaje się, że wartym rozważenia w województwie jest pogłębianie wiedzy odnośnie posiadanych zasobów. Pozyskana wiedza dałaby szczegółowy obraz sytuacyjny nie tylko tego ile i jakie podmioty mogą być brane pod kątem oferowaniem swoich usług medycznych za granicę, ale także gdzie już trafiają pacjenci zagraniczni i jakie działania należałoby podjąć aby było ich więcej.
Ułatwiony zasady wjazdu obywateli ukraińskich do Polski zapewne wpłynie stymulująco na dalszy rozwój kontaktów gospodarczych polsko – ukraińskich, w tym współpracy w zakresie turystyki medycznej, zwłaszcza w rejonach przygranicznych. Warto zatem wspierać dalszy rozwój branży w regionie. Jest wielce prawdopodobne, że najbliższy okres przyniesie kolejne pozytywne wiadomości i wydarzenia z woj. lubelskiego gdzie o pacjentach zagranicznych powinno się coraz więcej mówić i słyszeć.
