Niedawno ukazała się mapa trendów 2021 roku przygotowana przez forecastingowy Infuture Institute , który monitoruje i analizuje czynniki mające wpływ na kształtowanie się przyszłości. Mapa trendów stanowi kontynuację poprzednich edycji. Co roku identyfikowane są nowe trendy, te już znane zmieniają swoją pozycję, siłę oddziaływania lub znaczenie. Wiele z tegorocznych trendów wyraźnie wskazuje na optymistyczne perspektywy rozwoju turystyki medycznej, aczkolwiek w nieco nowej odsłonie, co IBiRTM prognozował już w zeszłym roku.
Pierwszy rodzaj zidentyfikowanych trendów dotyczy zagadnień społecznych. W kontekście turystyki medycznej należy zwrócić uwagę przede wszystkim na zjawisko określone mianem „srebrne tsunami”, podkreślające jak bardzo zmienia się struktura wiekowa społeczeństwa europejskiego. Szacuje się, że do 2050 roku co trzeci mieszkaniec Europy będzie miał ukończone 60 lat. Stanowi to ogromne wyzwanie finansowe nie tylko dla systemów opieki zdrowotnej, zabezpieczenia kadr medycznych, ale również wzrost zapotrzebowania na szerokie spektrum usług zdrowotnych. Poszukiwanie tańszych alternatyw niewątpliwie wpłynie na większe zainteresowanie podróżami w celach medycznych. Może się okazać, iż to właśnie nierówności spowodowane dysproporcjami w dostępie do świadczeń medycznych będą jedną z przyczyn kolejnego trendu związanego z rosnącą skalą niepokojów społecznych. Innym ich powodem może się okazać polaryzacja związana z różnymi potrzebami grup społecznych w odmiennych grupach wiekowych. Szczególnie podczas pandemii nasiliły się podziały społeczne związane z kompetencjami cyfrowymi, których główną oś stanowi właśnie wiek.
Turystyka jako całość, w tym turystyka zdrowotna stanowią też naturalną odpowiedź na trendy określany mianem „sensploration” i „against loneliness , wskazujące na rosnącą potrzebę fizycznych doświadczeń wielozmysłowych i kontaktów międzyludzkich. Przykładowo oferta polskich uzdrowisk obejmuje nie tylko szerokie spektrum zabiegów leczniczych, ale daje także możliwość spędzenia czasu wśród osób z podobnymi problemami zdrowotnymi.
Kilka trendów w obszarze społecznym uznanych zostało na te, które dopiero w przyszłości staną się wiodące. Wydaje się jednakże, że jeden z nich „mind care” ma już znaczącą rolę w kształtowaniu oferty usług prozdrowotnych. Nowoczesne kliniki na ogół promują traktowanie zdrowia pacjentów w ujęciu holistycznym, nie zapominając o dobrostanie psychicznym i duchowym. Pojawiającym się elementem pakietów zdrowotnych jest też „detox internetowy”, który w przywoływanym opracowaniu stanowi część tego trendu.
Z kolei idea „miasta 2.0” zdaje się być bliska promowanej przez IBiRTM koncepcji regionu zdrowia, w którym to kluczowe jest dbanie o jakość życia mieszkańców. Potrzebę większej otwartości na różne grupy społeczne (określonej jako: „inkluzywność i różnorodność”) dowodzą niedobory ofert stomatologicznych dla osób niepełnosprawnych, którzy to niejednokrotnie zabezpieczają swoje potrzeby w ramach turystyki medycznej.
Życzylibyśmy sobie, aby trend „being good” (wskazujący na podejmowanie działań w celu wzięcia odpowiedzialności za kondycję świata) był w tej branży coraz powszechniejszy, choć pewne zjawiska o tym charakterze są już znane.
Wśród drugiego obszaru trendów – polityczno-regulacyjnych – w odniesieniu do turystyki medycznej zasługuje na uwagę zjawisko prywatności. Wydaje się, iż jej zagwarantowanie i potrzeba stanie się zarówno wyzwaniem dotyczącym sprawnej obsługi pacjentów zagranicznych, ale również (co jest istotniejsze z punktu widzenia celu tego artykułu) może być powodem poszukiwania leczenia poza
granicami kraju. Już teraz obserwujemy zjawisko polegające na tym, iż zabiegi, o które nie chcemy być nawet podejrzewani, wykonujemy z dala od domu. Nie dotyczy to tylko zabiegów nielegalnych w kraju naszego zamieszkania, ale też związanych z poprawą naszego wyglądu. Ich spektrum może się rozszerzyć o zabiegi, których nie chcemy ujawniać, przykładowo ubezpieczycielom.
Odnosząc się do trzeciego obszaru, związanego z trendami środowiskowymi warto podkreślić, iż wymienione tutaj elementy, a w szczególności „klimatocentryzm”, mogą wpłynąć na wybór destynacji turystki medycznej znajdującej się bliżej naszego miejsca zamieszkania. Już teraz często się podkreśla, iż ma ona na ogół charakter lokalny i dotyczy podróży z sąsiadującymi krajami. Trendy wskazują, iż zjawisko to będzie zyskiwać na znaczeniu.
Najliczniejsze, ale też najciekawsze z punktu widzenia rozwoju turystyki medycznej wydają się być trendy technologiczne. Wiele z nich jest związanych są z coraz częściej pojawiającym na łamach naszego portalu tematem telemedycyny „Nowe kierunki rozwoju turystyki medycznej„. Inne wskazują na nowe możliwości związane z rozwojem technologii medycznych. Przykładem jest tutaj „hiperpersonalizacja”, która łączy się z możliwością tworzenia zindywidualizowanych terapii dostosowanych do konkretnego pacjenta. Kosztowność i wysoki stopień specjalizacji takich procedur czyni z niej ciekawą usługę w ramach turystyki medycznej. Również trend określany jako „człowiek +”, dotyczący wykorzystania technologii w leczeniu, stanowi potencjalne źródło wielu wysokospecjalistycznych usług medycznych będących akceleratorem turystyki medycznej. Wymienione już w artykule wyzwania związane z opieką nad osobami starszymi mogę być w części rozwiązywane poprzez roboty. Wykorzystywanie sztucznej inteligencji w procesie leczenia, również w telemedycynie, też będzie rosło na znaczeniu. Niezwykle ciekawy trend stanowi „A-Commerce” odnoszący się do wszechobecnej dostępności i możliwości zakupu różnych usług. Idealnie wpisuję się w ten trend oferowana już możliwość skorzystania z porady medycznej w modułach telemedycznych, o których można poczytać tutaj „Moduły medyczne Medicalls”.
Ostatnia grupa to trendy ekonomiczne. Wskazuje się tutaj na „konwergencję usług”, która jest przecież istotą turystyki medycznej łączącej na ogół zabiegi medyczne z wypoczynkiem. Można przyjąć, że rozwój turystyki medycznej stanowi przejaw „multifunkcjonalności”, gdyż stanowi odpowiedź na wiele potrzeb konsumentów. Z powodu chęci uzyskiwania maksymalnej korzyści z kupowanych produktów oraz ograniczonych zasobów czasowych i finansowych, klienci będą pewnie częściej łączyć zdrowie z wypoczynkiem. Idea ta jest spójna także z kolejnym trendem, mianowicie świadomego konsumpcjonizmu, w którym mimo, że podkreśla się aspekt środowiskowy, przekłada się też bezpośrednio na nasze zdrowie.
Trendy 2021 stanowią niewątpliwie kolejne potwierdzenie tezy, iż rynek turystyki medycznej jest z jednej strony obszarem rozwojowym, a z drugiej należy oczekiwać pewnych kluczowych zmian w jego funkcjonowaniu. Wbrew pesymistycznym przewidywaniom z połowy zeszłego rozwoju, z pewnością niebawem wróci do poprzedniej dynamiki wzrostu, jednakże z nowymi elementami i innymi akcentami. Na dzień dzisiejszy być może tylko Stanisław Lem byłby w stanie dokładnie przewidzieć jej przyszły kształt.
